વામન જયંતી
વામન જયંતી – વામન દ્વાદશી પુષ્ટિમાર્ગ ભાવ, વામન અવતાર પુષ્ટિલીલા કથા, શ્રીનાથજી સેવ ક્રમ, વામન જયંતી કે પદ, માહત્મ્ય, શ્રીનાથજી દર્શન.
તિથી : ભાદરવા સુદ બારસ
શ્રી મહાપ્રભુજીએ પુષ્ટિમાર્ગમાં ભગવાન વિષ્ણુના દસ અવતારોમાંથી ચાર અવતારોને વિશેષ મહત્વ આપ્યું છે:
- નૃસિંહ અવતાર
- વામન અવતાર
- રામ અવતાર
- કૃષ્ણ અવતાર
આ અવતારોના કાર્યોમાં પ્રભુએ પોતાના નિસાધન ભક્તો પર અપાર કૃપા વરસાવી છે. ‘કૃપા’નો એક અર્થ ‘પુષ્ટિ’ પણ છે.
એટલે પુષ્ટિમાર્ગમાં, આ ચાર અવતારોના પ્રગટ્ય ઉત્સવને આ ચાર જયંતીઓમાં ઉપવાસની પરંપરા છે.
ઉપવાસ કરવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે આ ઉત્સવ પર પ્રભુ આપણી વચ્ચે પધારે છે, અને આપણે પ્રભુના દર્શન કરવા આપની સમક્ષ જઈએ છીએ. આપની સમક્ષ હોવાની પહેલાં, આપણે ઉપવાસ કરીને આંતરિક શુદ્ધિ કરીને પ્રભુની સમક્ષ હોઈએ છીએ.
શ્રી વામન અવતાર પુષ્ટિ લીલા
વામન લીલામાં, પ્રભુની વાતો છે કે જે પર તેની કૃપા થાય છે, તેનો ધન છીનવું છુ. માનવ યોનિમાં જન્મ મળ્યા પછી, જો કુલીનતા, કર્મ, અવસ્થા, રૂપ, વિદ્યા, ઐશ્વર્ય અને ધનનો ઘમંડ ન હોય, તો સમજવું જોઈએ કે તેના પર મારી વધારે કૃપા છે.
બલી રાજા, અસુર કુલમાં જન્મ લેવા પછી પણ એનામાં સહેજ પણ અસુરા આવેશ ન હતો. તે હંમેશા ધર્મને પારાયણ રહ્યો. તેમની પાસે પૃથ્વી, સ્વર્ગ અને પાતાળના ત્રણો લોકનું આધિપત્ય હતું. જ્યારે તેમને અહંકારનો ભાવ પ્રકટ થયો, પ્રભુને તેમના ભક્તોનો મદ બહુ પ્રિય ન હતો.
પ્રભુને વામન અવતાર ધારણ કર્યો. જ્યારે છલથી બલી રાજા પાસે દાન માંગ્યુ, ત્યારે ગુરુની સલાહ પણ ન માની. પરંતુ તેમના ધર્મનુ પાલન કર્યુ. ધર્મો રક્ષતિ રક્ષિત:. એમને એવો ભાવ રાખ્યો કે જેમનો યજ્ઞ કરી રહ્યો છું. એ સ્વયં અહી છલ કરવા પધાર્યા છે એમા તો બઉ મોટી કૃપા ની વાત છે.
પ્રભુને પૃથ્વી અને સ્વર્ગનો વૈભવ સમગ્ર પ્રભુ વામનને દાનમાં આપ્યુ. તે સ્વયં નિસાધન બન્યા. તેમની આત્મનિવેદન ભક્તિથી પ્રભુ પ્રસન્ન થયા. ત્યારે પ્રભુએ તેમના પર ખૂબ કૃપા વરસાવી . તેને ચિરંજીવી બનાવ્યો. મહાપ્રલયમાં પણ તેને રક્ષણ આપવાનું વચન આપ્યુ.
આવતા જન્મમાં તેને ઇંદ્રાસનનો વર આપ્યો. સ્વયં તેમના પર કૃપા કરવા સાનિધ્ય પ્રદાન કર્યું. જ્યારે પ્રભુ તેના નિસાધન ભક્તો પર કૃપા કરે છે, તે આપની પુષ્ટિની લીલા છે. આ કારણે પ્રભુનો વામન અવતાર પુષ્ટિમાર્ગમાં વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે.
શ્રીનાથજી દર્શન – વામન જયંતી
